Problematyka aksjologiczna w metodologii nauk praktycznych

Uniwersytet Gdański

1992 r.                                  Zeszyty Naukowe – Filozofia i Socjologia                                   Nr 15

Tadeusz Wojewódzki

Problematyka aksjologiczna w metodologii nauk praktycznych

Wstęp

Problematyka aksjologiczna w refleksji metodologicznej nad naukami prak­tycznymi sprowadza się przede wszystkim do ocen i oceniania. Obejmuje ona zagadnienie prawomocności tych twierdzeń (wypowiedzi), metodologiczne im­plikacje obecności tychże, ale nadto rolę oceniania w procedurze badawczej nauk praktycznych.

Celem niniejszego szkicu jest zilustrowanie na wybranych zagadnieniach tezy o istotnym znaczeniu problematyki aksjologicznej w interesującym nas typie refleksji, ale nadto prezentacja własnych rozstrzygnięć, obejmujących zarówno koncepcję nauk praktycznych, jak i status metodologiczny twierdzeń oceniających.

Twierdzenia   oceniające  jako   kryterium   podziału  nauk  na teoretyczne i praktyczne

Refleksja metodologiczna nad naukami praktycznymi wiąże się w polskiej tradycji filozoficznej z nazwiskami K. Krzeczkowskiego, J. Kalinowskiego, A. Siemianowskiego, H. Stonerta, A. Podgóreckiego, T. Kotarbińskiego, T. Pszczołowskiego. Autorzy podejmujący kwestię nauk praktycznych zgodni są w zasadzie w jednym tylko: iż takie dyscypliny, jak nauki medyczne, techniczne, pedagogika   itd.   różnią   się   od   fizyki,   chemii,   biologii,   psychologii   itd.

Czytaj dalej „Problematyka aksjologiczna w metodologii nauk praktycznych”

ADAMA PODGÓRECKIEGO KONCEPCJA NAUK PRAKTYCZNYCH

ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU HUMANISTYCZNEGO

UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO

Nr 14

Filozofia i Socjologia

1990 r.

Tadeusz Wojewódzki

ADAMA PODGÓRECKIEGO KONCEPCJA NAUK PRAKTYCZNYCH

Wstęp

Przedmiotem rozważań składających się na niniejszy szkic jest koncepcja nauk praktycznych A. Podgóreckiego. Dwa przede wszystkim względy przemawiają na rzecz wyboru tej właśnie koncepcji do rozważań nad jej adekwatnością: 1/ należy ona do najbardziej rozpowszechnionych wśród przedstawicieli nauk empirycznych[1], 2/ na tle innych wyróżnia się dążnością do całościowego ujęcia metodologicznej specyfiki interesujących nas nauk.

Przyjęty tutaj punkt odniesienia dla koncepcji A. Podgóreckiego obejmują pedagogikę oraz nauki medyczne.

Czytaj dalej „ADAMA PODGÓRECKIEGO KONCEPCJA NAUK PRAKTYCZNYCH”

Twierdzenia optymalizacyjne w naukach społecznych

PRAKSEOLOGIA NR 1 – 2 (97 – 98) 1986

Tadeusz Wojewódzki

Twierdzenia optymalizacyjne w naukach społecznych 

Wstęp 

Problematyka twierdzeń optymalizacyjnych pojawiła się w refleksji metodologicznej w latach siedemdziesiątych i związana była z próbami werbalizacji intuicyjnie uchwytnych różnic między dziedzinami wiedzy, takimi jak pedagogika, nauki techniczne, medyczne czy rolnicze, a psychologią, socjologią, fizyką, biologią itd. Stanowiła ona kontynuację wcześniejszych prób określenia specyfiki metodologicznej tzw. nauk teoretycznych i przeciwstawienia ich naukom praktycznym. Od poprzednich różniła się konsekwentnie typizacyjnym, zamiast opartego na klasyfikacji, ujęciem kryteriów podziału nauk empirycznych na teoretyczne i praktyczne. Kryteria natomiast pozostały te same: ze względu na cel oraz rodzaj twierdzeń. Problematyka twierdzeń optymalizacyjnych związana jest z drugim z tych kryteriów.

Czytaj dalej „Twierdzenia optymalizacyjne w naukach społecznych”

O PRAKTYCZNEJ REORIENTACJI METODOLOGICZNEJ NIEKTÓRYCH NAUK WSPÓŁCZESNYCH

MSE™ ma metodologiczne korzenie. Zamysł badania zespołów projektowych – ich uwarunkowań miękkich, na analogicznych zasadach, jak miało to miejsce w badaniach nauki, jako typy praktyki społecznej – ma bez mała 50 lat. Jak na polskie uwarunkowania rozwoju myśli humanistycznej oraz realne możliwości promowania ich – idea ta rozwija się relatywnie szybko, by nie powiedzieć: błyskawicznie. 😎

„Nurt” nr 11 (39) listopad 1976

Ziemska moc nauki 

Tadeusz Wojewódzki 

O PRAKTYCZNEJ REORIENTACJI METODOLOGICZNEJ NIEKTÓRYCH NAUK WSPÓŁCZESNYCH 

Rozróżniam dwa typy orientacji metodologicznej nauk empirycznych: teoretyczną oraz praktyczną. Orientacja teoretyczna zakłada taką hierarchizację celów czynności badawczych, że najbardziej preferowany jest w niej eksplanacyjny cel poznawczy (uzyskanie wyjaśnienia). Praktyka, badawcza związana z orientacją praktyczną odmiennie hierarchizuje cele badawcze; cel poznawczy podporządkowany jest tu instrumentalnie różnym konkretnym wariantom celu pozapoznawczego. Tytułowy zwrot niniejszego szkicu „reorientacja metodologiczna” – sygnalizuje, iż (zdaniem moim) w zakresie społecznej świadomości metodologicznej odpowiednich dyscyplin empirycznych zmienia się dotychczas tam panująca hierarchizacja celów. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest szereg zmian wyrażających się między innymi w przebiegu praktyki badawczej, zaś subiektywnie zdeterminowanych akceptacją odmiennych dyrektyw metodologicznych. Twierdzę tutaj, iż (1) reorientacja owa występuje równolegle w ramach różnych istniejących dyscyplin empirycznych; (2) powstają nowe dyscypliny tego rodzaju o jednorodnej, dostosowanej do tejże reorientacji świadomości metodologicznej, (3) reorientacji tej towarzyszy wyrażająca ją refleksja metodologiczna – na ogół o charakterze normatywnym; jest to przy tym reorientacja praktyczna właśnie w wyłuszczonym wyżej sensie.

Jeśli powyższa teza o praktycznej reorientacji metodologicznej niektórych współczesnych nauk empirycznych nie jest bez racji, to uzasadnia ona pogląd, iż współczesna nauka staje się bardziej „ziemska” czyli bardziej bezpośrednio a jednocześnie efektywnie odpowiada na praktyczne potrzeby człowieka. Tak zatem „ziemska moc nauki” wzrastałaby współcześnie.

Czytaj dalej „O PRAKTYCZNEJ REORIENTACJI METODOLOGICZNEJ NIEKTÓRYCH NAUK WSPÓŁCZESNYCH”

Ta strona używa cookies. Pozostając na niej wyrażasz zgodę na ich używanie. Więcej Informacji

Polityka dotycząca cookies i podobnych technologii Dla Państwa wygody używmy plików cookies i podobnych technologii m.in. po to, by dostosować serwis do potrzeb użytkowników, i w celach statystycznych. Cookies to niewielkie pliki tekstowe wysyłane przez serwis internetowy, który odwiedza internauta, do urządzenia internauty Cookies używają też serwisy, do których się odwołujemy pokazując np. multimedia. W przeglądarce internetowej można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Brak zmiany tych ustawień oznacza akceptację dla stosowanych tu cookies. Serwis nasz stosuje cookies wydajnościowe, czyli służące do zbierania informacji o sposobie korzystania ze strony, by lepiej działała, oraz funkcjonalne, czyli pozwalające „pamiętać” o ustawieniach użytkownika (np. język, rozmiar czcionki). To m.in.: - cookies google-analytics.com – statystyki dla naszej witryny - cookie powiązane z wtyczką „AddThis Social Bookmarking Widget”, która służy ona do łatwego dzielenia się treścią przez serwisy społecznościowe. Polityka prywatności serwisu Addthis opisana jest tu:http://www.addthis.com/privacy/privacy-policy#publisher-visitors (po wybraniu przez użytkownika serwisu, poprzez który będzie się dzielił treścią z witryny mac.gov.pl ,w przeglądarce użytkownika pojawią się cookies z tamtej witryny) - cokies sesyjne (wygasają po zakończeniu sesji) Pozostałe nasze serwisy używają także: - cookies na oznaczenie, że wypełniona została ankieta/sonda (jeśli takie ankiety/sondy są stosowane w witrynie) - cookies generowanych podczas przełączania się do innej wersji serwisu cms, tj. wersji mobilnej oraz wersji dla słabo widzących (wai) - cookies sesyjnych (wygasają po zamknięciu sesji) – używane podczas logowanie użytkownika do panelu strony - cookies utworzonych w momencie zmiany szerokości strony (jeśli witryny posiadają włączoną tą funkcjonalność) - cookies na oznaczenie, że zaakceptowano politykę prywatności Serwisy obce, z których materiały przedstawiamy, mogą także używać cookies, które umożliwiają logowanie się, oraz służą dostarczaniu reklam odpowiadających upodobaniom i zachowaniom użytkownika. W szczególności takie cookies to: W serwisie youtube.com – zawierające preferencje użytkownika, oraz liczydło kliknięć (opisane są w polityce prywatności http://www.google.pl/intl/pl/policies/privacy/) W serswisie player.vimeo.com i av.vimeo.com – pozwalające się zalogować, a także cookies umieszczane przez reklamodawców pozwalające uzależniać wyświetlane reklamy od zachowania użytkownika (polityka w sprawie plików cookies dostępna jest pod adresem http://vimeo.com/cookie_policy)

Zamknij