070314_2150_MS810808_v01 _ Powrót do pracy kobiet po urlopie macierzyńskim.
PROBLEM:_ W Polsce pracuje mniej niż połowa kobiet w wieku produkcyjnym. Kobiety stają się bezrobotne w dużej mierze w następstwie urodzenia dziecka. Czy przerwa z tym związana ma wpływ na wiedzę i doświadczenie zawodowe kobiet? Czy istnieją środki, które pozwolą zwiększyć zatrudnienie wśród kobiet – młodych matek?
SŁOWA KLUCZE: bezrobocie, kobiety, macierzyństwo, aktywność zawodowa, kwalifikacje zawodowe
ODBIORCA: Zespół projektowy ds. szkoleń młodych matek
CYTAT: „Wzrost bezrobocia kobiet posiadających dzieci powstaje głównie w wyniku ich aktywizacji zawodowej po przerwie związanej z odchowaniem małych dzieci. W czasie, kiedy dzieci są małe, znaczna część kobiet nie pracuje, więc ochrona zatrudnienia jest im niepotrzebna. Intensywne napływy na rynek pracy dotyczą kobiet, które mają starsze dzieci, w wieku powyżej 3 lat. To te kobiety napotykają największe trudności w znalezieniu pracy i są najbardziej narażone na ryzyko bezrobocia. Pomoc byłaby więc przydatna dla wszystkich kobiet, które mają dzieci w wieku powyżej 3 lat i chcąc podjąć (bądź powrócić) do pracy napotykają na znaczne trudności w jej uzyskaniu.
Kobiety w wieku 25-29 i 30-34 posiadające dzieci w porównaniu do kobiet bez dzieci cechuje przede wszystkim znacznie wyższa nieaktywność zawodowa. Ta „przewaga w nieaktywności” w przypadku kobiet z dzieckiem w wieku do 3 lat sięga wśród kobiet w wieku 25-29 lat 3,6 razy a wśród kobiet w wieku 30-34 nawet 5,5 razy. Kobiety, które w tym wieku mają starsze dzieci, także pozostają mniej aktywne zawodowo od kobiet bezdzietnych, ale różnica spada do ok. 80%. To wskazuje, że kobiety posiadające małe dzieci relatywnie często wycofują się z aktywności zawodowej, ale wraz dorastaniem dziecka w większości powracają do niej.
Z drugiej strony, wśród kobiet do 29 roku życia z dzieckiem do 3 lat mniej jest bezrobotnych niż wśród kobiet w tym samym wieku nie mających dzieci. Należy sądzić, że ponadprzeciętnie często w okresie wychowywania małego dziecka wycofują się z rynku pracy te kobiety, które bardziej niż inne są narażone na bezrobocie. Przypuszczalnie mają w ogóle gorszą od średniej sytuację zawodową, niższe zarobki itp. Wycofanie z rynku pracy w ich przypadku pociąga mniejsze koszty. Gdy dziecko jest starsze (ma więcej niż 3 lata) to jednak udział kobiet bezrobotnych w populacji 25-34 lata staje się większy, nawet 2-3 krotnie wyższy od analogicznego udziału w populacji kobiet bezdzietnych. To wskazuje, że zdecydowana większość kobiet nieaktywnych w okresie, kiedy dziecko było małe, wchodzi na rynek pracy. Aktywizacja lub reaktywizacja zawodowa po odchowaniu dziecka jest jednak bardzo trudna – świadczą o tym wysokie poziomy bezrobocia i niskie stopy zatrudnienia wśród matek starszych dzieci. Trudności w uzyskaniu (utrzymaniu) pracy najemnej w tym okresie są w części równoważone przez liczniejsze podejmowanie pracy na własny rachunek. Wydaje się, że kobiety napotykające barierę aktywizacji w pracy najemnej otwierają własną działalność i w ten sposób częściowo przezwyciężają niemożność znalezienia miejsca pracy najemnej.
Warto też zwrócić uwagę na fakt, iż przyczyny natężenia problemów związanych z powrotem do pracy po okresie opieki nad dzieckiem wynikają nie z samego faktu urodzenia dziecka lecz z faktu, iż w wyniku długotrwałej dezaktywizacji wiedza i doświadczenie zawodowe tych kobiet ulega dezaktualizacji. Ponadto, długie okresy dezaktywizacji dotyczą w większości kobiet z niskim wykształceniem, co jest istotnym powodem ich trudności w znalezieniu pracy. Niewątpliwie do natężenia tego problemu przyczyniają się obecne rozwiązania instytucjonalne, które nie ułatwiają łączenia pracy z opieką i sprzyjają tym samym całkowitej i długotrwałej dezaktywizacji kobiet wychowujących małe dzieci.”
ŹRÓDŁO : http://www.ibngr.edu.pl/pdf/opinie/ekspertyza_20.08.06.pdf, 2007-03-14 09:59
KOMENTARZ do problemu:
Wyrównywaniem szans kobiet w dostępie do rynku pracy i zatrudnienia zajmuje się m.in. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet 1: Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej, Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet. Celem tego działania jest udzielenie wielostronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet i podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnianie elastycznych form zatrudnienia pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego.
Należy podjąć działania, które doprowadzą do powrotu na rynek pracy kobiety, którym urodzenie dzieci i opieka nad nimi uniemożliwiły wykonywanie pracy. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty podejmowanych działań należy założyć zindywidualizowane podejście do kobiet. Celem jest także zmotywowanie kobiet do ponownego "wejścia na rynek pracy" oraz umożliwienie im zdobycia umiejętności, które w okresie bierności zawodowej uległy dezaktualizacji. Przeprowadzenie szkoleń, które umożliwią kobietom zdobycie nowych umiejętności lub podwyższenie kwalifikacji, pozwalającym im powrócić na rynek pracy, przy jednoczesnym zapewnieniu opieki nad dziećmi bądź refundacją kosztów opieki (przedszkola, żłobki) nad dziećmi (do lat 7), pozwoliłoby na zmniejszenie skali problemu.
AUTOR: Marta Szczerba