Oto pierwsze na polskim rynku wydawniczym książki o infobrokerstwie:
- Kowalska, Małgorzata; Wojewódzki, Tadeusz (red.) 2015. INFOBROKERSTWO. Idee, koncepcje, rozwiązania praktyczne. Gdańsk: ATENEUM. ISBN: 978-83-61079-3203 oraz
- Cisek, Sabina; Januszko -Szakiel Aneta (red.) (2015). Zawód infobroker. Polski rynek informacji. Warszawa: Wolters Kluwer. ISBN: 978-83-264-8181-9
Tutaj kilka słów o pierwszej z tych pozycji – nazywanej „gdańską”.
Profesor Jan Grad w recenzji do książki M.Kowalskiej i T.Wojewódzkiego zaznacza:
„Artykuły składające się na recenzowaną książkę podejmują ważką poznawczo i aplikacyjnie problematykę pozyskiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji. Ma ona charakter interdyscyplinarny, co potwierdza zawartość merytoryczna poszczególnych tekstów, jak i profile zawodowe trzynastu autorów, gdzie są filozofowie, ekonomiści, prawnicy, bibliolodzy, informatycy oraz inżynierowie. Łączy ich wspólne przekonanie o wadze problematyki infobrokerskiej, zarówno w perspektywie intelektualnej, poszukującej odpowiedzi na pytania o charakter obecnych czasów, o systemy wartości, jakie są mniej czy bardziej powszechnie respektowane, ale też o praktyczny wymiar posługiwania się treściami w dobie chaosu informacyjnego, na poziomi organizacji. Mimo, że problematyka tekstów zamieszczonych w monografii jest niezwykle szeroka, spaja je jednak wspólny mianownik, którym jest infobrokerstwo – w formule klasycznej i systemowej – poddane naukowej i praktycznej refleksji.”
We wstępie autorzy omawiają strukturę książki: „
Całość treści podzielona została na trzy rozdziały. Ponieważ problematyka infobrokerska tematycznie najbliższa jest komunikacji wiedzy, stąd też terminów infobrokerstwo i komunikacja wiedzy używamy często zamiennie, ale z pełną świadomością dopuszczonego uproszczenia, a ponadto zawsze z wyjaśnieniem kontekstu użycia.
Komunikacja wiedzy rozpatrywana jest tutaj z wielu, wzajemnie uzupełniających się i wspierających dziedzin refleksyjności humanistycznej: od najogólniejszej – kulturoznawczej, epistemologicznej i metodologicznej, poprzez prawoznawczą, bibliotekoznawczą, filologiczną itd.
Najogólniejsza jest warstwa filozoficzna i kulturoznawcza. Nawiązuje ona do społeczno-regulacyjnej teorii kultury. Jej dedykujemy część pierwszą naszej publikacji, zatytułowaną Koncepcyjne podstawy infobrokerstwa.
Otwiera ją tekst autorstwa Anny Pałubickiej Problemy integracji kulturowej w organizacji, który jest próbą odpowiedzi na pytanie o warunki przekształcenia pracowników danej organizacji w grupę kulturową, w której członkowie współpracowaliby ze sobą w oparciu o pielęgnowanie wspólnych przekonań, z którymi mogliby się identyfikować. Mimo że dywagacje autorki osadzone są w szerokim kontekście intelektualnym, to wnioski mają zdecydowanie praktyczny wymiar i dotyczą kwestii tak istotnej, jak zadowolenie, satysfakcja z pracy oraz realne ścieżki rozwiązań urealniających takie rozwiązania w uwarunkowaniach doby rozwiniętego kapitalizmu. Ścieżką realizacyjną wskazywaną przez A. Pałubicką jest proces komunikacji we współczesnych organizacjach, co wiąże te przemyślenia z głównym nurtem tworzącym treść niniejszej publikacji.
Kolejny w tej części artykuł – Tadeusza Wojewódzkiego Komunikacja wiedzy – jest prezentacją całości tematyki składającej się na infobrokerstwo. Główny akcent położony został na prezentację kontekstu teoretycznego problematyki radzenia sobie z treściami – fundamentu procesów komunikacyjnych w formule profesjonalnych kompetencji. Współczesna organizacja postrzegana jest tutaj z tej samej perspektywy intelektualnej, którą przyjmuje A. Pałubicka – społeczno-regulacyjnej teorii kultury J. Kmity. Opierając się na tej koncepcji autor konstruuje zasady diagnozowania organizacji (Metodykę Syndromiczną) oraz rekomendacji zmian (Infobrokerstwo Systemowe), gdzie ważką rolę pełni kwantyfikowanie wiedzy ukierunkowujące praktycznie cały proces komunikacji wiedzy. Na całość koncepcji (Metodyki Decyzyjności Merytorycznej) składa się nadto część teoretyczna (Metodologia Decyzyjności) osadzająca procesy komunikacyjne w jakości wiedzy traktowanej jako przesłanki decyzji merytorycznych.
Do problemu jakości wiedzy w kontekście decyzyjności nawiązuje artykuł Rola infobrokera w podejmowaniu decyzji zarządczych autorstwa Mateusza Boneckiego i Anny Malitowskiej. Autorzy próbują odpowiedzieć w nim na pytanie, na czym polega uczenie się i zdobywanie doświadczenia przez infobrokera, a więc czemu ostatecznie służy gromadzenie i udostępnianie informacji. Analizie poddana zostanie również kwestia tego, jak w literaturze z zakresu zarządzania wiedzą i informacją rozumie się kategorie wiedzy oraz informacji. Autorzy zwracają uwagę na to, że oczekiwania organów zarządczych dotyczących wiedzy, której według ich rozeznania potrzebują, wymagają często od infobrokera weryfikacji potrzeb informacyjnych klienta na podstawie analizy wiedzy, w oparciu o którą ów klient (decydent –zleceniodawca, organ zarządczy) sformułował problem decyzyjny.
Ostatnim tekstem osadzonym zarówno w problematyce komunikacji wiedzy przedstawionej w formule infobrokerstwa, jak i zagadnieniach decyzyjności jest publikacja Jarosława Boruszewskiego Integracja, kwantyfikacja, optymalizacja – narzędzia konceptualne infobrokera systemowego. Jej autor pokazuje z jednej strony uwarunkowania mentalne procesów komunikacji wiedzy, a z drugiej narzędzia do ich blokowania – kwantyfikację wiedzy, która odgrywa rolę fundamentu decyzyjności merytorycznej organizacji.
Drugą część książki, zatytułowaną Organizacyjno-prawne aspekty infobrokerstwa, tworzą teksty o nieco innym ciężarze gatunkowym. Oscylują one wokół dwóch zagadnień: specyfiki infobrokerstwa klasycznego oraz kwestii prawnych związanych zarówno ze świadczeniem usług infobrokerskich, jak i wartością intelektualną organizacji.
Tekst Małgorzaty Kowalskiej Infobroker – definicja misji, zadania i kompetencje jest całościowym wprowadzeniem w tematykę infobrokerstwa klasycznego. Autorka wskazuje tu podstawowe kompetencje czynnego zawodowo brokera informacji oraz dookreśla zakresy jego działalności. Artykuł niniejszy może pełnić rolę swoistego drogowskazu dla osób zainteresowanych pozyskaniem nowego zawodu.
Doskonałym uzupełnieniem publikacji M. Kowalskiej jest praca Przemysława Krysińskiego Ośrodki kształcenia infobrokerów w Polsce. Stanowi ona przegląd oferty edukacyjnej skierowanej do infobrokerów w Polsce i jest swoistą próbą podsumowania dotychczasowej działalności w zakresie kształcenia przedstawicieli tej profesji. Uzmysławia ona także, że kompetencje brokera informacji należą do obszarów dobrze rozpoznanych i realnie wdrażanych w systemie edukacji akademickiej w Polsce.
Podobną tematykę w kontekście infobrokeringu niemieckiego podejmuje Aneta Januszko-Szakiel w artykule Funkcjonowanie infobrokeringu w Niemczech – wybrane zagadnienia. Autorka konfrontuje profesję infobrokera z innymi profesjami informacyjnymi, prezentuje najczęstsze rodzaje usług infobrokerskich oraz sposoby certyfikacji kompetencji infobrokerskich w Niemczech. Artykuł stanowi doskonałe dopełnienie tekstów dwóch poprzednich autorów, bowiem pozwala na porównanie polskiej i niemieckiej rzeczywistości, zorientowanej wokół problemów kształtowania i rozwoju zawodu infobrokera.
Dwa kolejne teksty zamieszczone w części drugiej książki to zorientowane pragmatycznie rozważania natury prawnej – szczególnie istotne zarówno w kontekście powstawania produktów tworzących wartość intelektualną, jak i przebiegu procesu korzystania z wiedzy, która jest czyjąś własnością. Autorka pierwszego z artykułów – Iga Bałos Komunikacja wiedzy a ochrona własności intelektualnej – określa granice ochrony, którą można uzyskać oraz należy respektować w ramach własności intelektualnej. Na konkretnych przykładach – produktów komunikacji wiedzy – wyjaśnia stosowanie prawnych regulacji i zasady poruszania się w dziedzinie wytworów intelektualnych.
W zagadnieniach prawnych osadzony jest także drugi z tekstów – Michała Barańskiego Brokerstwo informacji w wybranych systemach prawnych. Autor zastanawia się nad normami regulującymi działalność brokerów informacji na gruncie systemów prawnych Stanów Zjednoczonych, Rosji i Białorusi. Zwracając uwagę na podobny sposób regulacji prawnych autor wyodrębnia cechy wspólne, wskazując, że w poddanych analizie systemach prawnych infobrokerem jest osoba uzyskująca, przetwarzająca i przekazująca informacje na rzecz swojego kontrahenta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Część trzecią książki nie bez przyczyny zatytułowaliśmy Pragmatyka infobrokerska. Znalazły się tu bowiem zarówno materiały warsztatowe, mogące stanowić podstawę do przeprowadzania szkoleń dla infobrokerów, jak i przykłady wdrożeń konkretnych produktów infobrokerskich.
Przemysław Krysiński, Małgorzata Kowalska oraz Natalia Pamuła-Cieślak w tekście Warsztat pracy infobrokera stworzyli swoisty przewodnik po najważniejszych źródłach i zasobach informacyjnych, niezbędnych w pracy każdego infobrokera.
Sabina Cisek w pracy Wyszukiwanie informacji o firmach w Internecie – wybrane aspekty dokonała omówienia pojęcia, zakresu i niektórych uwarunkowań informacji o firmach oraz podstawowych zasad jej wyszukiwania. Przedstawiła także wyselekcjonowany pod względem praktycznym wykaz źródeł dokumentalnych rejestrujących tego typu informacje.
Grzegorz Józefiak w tekście Rola MDMTM w praktyce diagnostycznej współczesnej organizacji skupił się na omówieniu praktycznych zastosowań MDMTM w zakresie identyfikacji i likwidacji źródeł nierównowagi pojawiających się w organizacji pomiędzy wartościami, doświadczeniami, podejściem i nawykami.
Adam Wojewódzki i Tadeusz Wojewódzki w artykule Wykorzystanie techniki kwantowania wiedzy do realizacji zadań poznawczych i praktycznych zaprezentowali konkretne kwanty wiedzy (w praktyce projektowej, dziennikarskiej, prawniczej, naukowej), które powstały z potrzeby rozwiązania konkretnego problemu – natury praktycznej lub poznawczej.
Na koniec jeszcze raz wypada podkreślić, że niniejsza publikacja nie ma charakteru podręcznika. Może jednak z powodzeniem pełnić rolę metodycznego przewodnika dla menedżera, coacha czy studenta. Książka ta nie ma także charakteru omówienia monograficznego raz zbadanego i wyczerpanego już tematu. Ponieważ nie rościmy sobie praw do wyjątkowości czy nieomylności, chcielibyśmy by stała się ona przyczynkiem do szeroko zakrojonej dyskusji na temat infobrokerstwa i relewancji wiedzy, a co za tym idzie dokonywania pozytywnych zmian infrastruktur intelektualno-mentalnych w organizacjach.”
Spis treści Strona
Wprowadzenie 4
Część 1
Koncepcyjne podstawy infobrokerstwa
Anna Pałubicka, Problemy integracji kulturowej w organizacji 15
Tadeusz Wojewódzki, Komunikacja wiedzy 37
Mateusz Bonecki, Anna Malitowska, Rola infobrokera w procesie podejmowaniu decyzji zarządczych 121
Jarosław Boruszewski, Integracja, kwantyfikacja, optymalizacja – narzędzia konceptualne infobrokera systemowego 143
Część 2
Organizacyjno-prawne aspekty infobrokerstwa
Małgorzata Kowalska, Infobroker – definicja misji, zadania i kompetencje 161
Przemysław Krysiński, Ośrodki kształcenia infobrokerów w Polsce 195
Aneta Szakiel-Januszko, Funkcjonowanie infobrokeringu w Niemczech – wybrane zagadnienia 203
Iga Bałos, Komunikacja wiedzy a ochrona własności intelektualnej 221
Michał Barański, Brokerstwo informacji w wybranych systemach prawnych 259
Część 3
Pragmatyka infobrokerska
Przemysław Krysiński, Małgorzata Kowalska, Natalia Pamuła-Cieślak, Warsztat pracy infobrokera 277
Sabina Cisek, Wyszukiwanie informacji o firmach w Internecie – wybrane aspekty 315
Grzegorz Józefiak, Rola MDMTM w praktyce diagnostycznej współczesnej organizacji 329
Adam Wojewódzki, Tadeusz Wojewódzki, Wykorzystanie techniki kwantowania wiedzy do realizacji zadań poznawczych i praktycznych 353
Noty o autorach 379
Teraz kilka słów o drugiej z tych pozycji – nazywanej „krakowską”.
Spis treści:
- Wprowadzenie do infobrokeringu. Wybrane aspekty
- Etyka w firmie infobrokerskiej
- Prawo w działalności infobrokerskiej
- Jak zostać brokerem informacji? Wybrane aspekty praktyczne
- Klient agencji infobrokerskiej – informacje praktyczne
- Mediacyjny wymiar dialogu infobrokera z klientem
- Infobrokerstwo systemowe – kontekst niezbędności infobrokerskiej roboty
- Kwant wiedzy jako optymalny komunikat. Metodologiczna geneza infobrokerstwa systemowego
- Audyt Wstępny Zarządzania Wiedzą. Studium przypadku
- Jakość informacji
- Architektura informacji – krótki przewodnik
- Informacja tworzywem przekazów infobrokerskich. Wybrane zagadnienia
- Raporty, analizy, bazy danych, prezentacje – czyli jak opakować informację
- Podstawy poszukiwania informacji w Internecie. Wybrane aspekty
- Praktyczny OSINT z wykorzystaniem technologii internetowych