PROBLEM:_ Jak wielkim problemem może być brak dostępu do wiedzy w społeczeństwie informacyjnym?
SŁOWA KLUCZE: społeczeństwo informacyjne, uczenie ustawiczne, edukacja, destabilizacja społeczna, zmarginelizowane grupy społeczne, bezrobocie, patologie.
ODBIORCA: Zespół Projektowy SI Edukacja
CYTAT: „Edukacja w społeczeństwie informacyjnym jest częstym przedmiotem dyskusji i rozważań. Liczne definicje społeczeństwa informacyjnego, opisując jego działanie, podkreślają wiodącą rolę informacji, a zwłaszcza kwestię dostępu do niej. Dostęp do informacji nie jest jedynym gwarantem dobrego funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym. Nie mniej ważne jest sprawne poruszanie się wśród "morza" informacji, polegające przede wszystkim na ocenie wartości informacji i ich źródeł. W tym miejscu należy wspomnieć o zjawisku tzw. zaczadzenia smogiem informacyjnym, kojarzonym przede wszystkim z Internetem. Strategiczne znaczenie edukacji w społeczeństwie informacyjnym jest dostrzegane od dawna. Dowodem na to są liczne dokumenty, m.in.: Deklaracja Bostońska z 1999 roku, Nowe zadania dla Europy w dziedzinie edukacji (Lizbona, 2000). Dynamika zmian we współczesnym świecie jest tak duża, że uczenie się trwające całe życie, w aspekcie formalnym i nieformalnym, nie jest już kwestią chęci, ale koniecznością, aby nie zostać wykluczonym np. z rynku pracy. Otrzymanie i utrzymanie pracy wymaga coraz wyższych kwalifikacji, które należy systematycznie podnosić. Jedną z dominujących cech obecnego rynku jest intelektualizacja pracy jako pochodna, m.in. informatyzacji i automatyzacji. Wiąże się z tym również ograniczenie miejsc pracy w wyniku wprowadzania robotyzacji, ograniczającej np. w niektórych gałęziach przemysłu zapotrzebowanie na pracę ludzką. To pociąga za sobą zmiany społeczne w postaci bezrobocia, często długotrwałego. W naszym kraju dotyczy to przede wszystkim mniej wykształconych przedstawicieli starszego pokolenia, pozostawionych praktycznie bez wsparcia systemu edukacji w podnoszeniu, lub zmianie kwalifikacji. Przyczynia się to do marginalizacji tej części społeczeństwa. Polityka społeczna ten właśnie aspekt powinna mieć na uwadze, bo w przyszłości może ona spowodować destabilizację społeczną. Nie należy też sądzić, że coraz szersze zastosowanie nowych technologii spowoduje zanik różnic społecznych, a zwłaszcza socjalnych. Bez odpowiednich programów zaradczych z udziałem państwa różnice te wręcz się powiększają. Różnice w dostępie i przyswajaniu tego typu informacji między zamożniejszą, lepiej wykształconą a uboższą, gorzej edukowaną częścią społeczeństwa, powodują coraz wyraźniejszy podział na tle dysproporcji w zasobach wiedzy i informacji. Zróżnicowanie umiejętności korzystania z technologii informatycznej może doprowadzić w przyszłości do podziałów społeczeństwa …. Takie podziały mogą w przyszłości zagrozić funkcjonowaniu społeczeństwa informacyjnego i spowodować jego destabilizację. Szczególnie dramatyczny wydźwięk ma pytanie o szanse zmarginalizowanych grup społecznych na poprawę pozycji społecznej. {…} Komisja Europejska opublikowała {…} raport pt. E-Inclusion….. ,dotyczący roli rozwoju społeczeństwa informacyjnego i zastosowania nowych technologii w przezwyciężaniu wykluczenia społecznego. Rejestruje zwiększenie się rozwarstwienia w dostępie do Internetu między następującymi grupami: {…} Jako bariery dla e-włączenia wymienia, prócz braku dostępu do Internetu, brak dostępu do wiedzy i brak świadomości korzyści z e-włączenia. Ograniczony dostęp do informacji w dobie społeczeństwa informacyjnego niesie ze sobą wiele zagrożeń. Jedno z podstawowych, to niebezpieczeństwo wykluczenia jednostek, bądź grup społecznych z uczestnictwa w tym społeczeństwie. Konsekwencją jest degradacja wykluczonych w wyniku trwałego bezrobocia, ubóstwa, rozwoju przestępczości i innych patologii społecznych, z nikłymi szansami na samodzielną poprawę sytuacji, a także zagrożenie destabilizacją całego społeczeństwa”.
ŹRÓDŁO : EBIB 7/2003 (47) – J. Długosz :Społeczeństwo informacyjne a wykluczeni. Zadania edukacji i polityki społecznej.
KOMENTARZ do problemu: Uważam, że receptą na problem funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym jest odpowiedni model edukacji. Polegałby on na nadaniu uczestnikom społeczeństwa takiego poziomu kompetencji, który pozwoliłby skutecznie przekształcić informację w wiedzę i ją wykorzystać. Jednym z modeli jest metanauczanie . Zadaniem edukacji byłoby przygotowanie do samokształcenia i uczestnictwo w procesie obejmujące całe życie. Ważne jest wpojenie umiejętności korzystania z szeroko pojętych mediów jako źródeł informacji i narzędzi służących kształceniu i rozwojowi. Edukacja nie może być oderwana od realiów rynku pracy i kształcić przyszłych bezrobotnych. Mogłoby to polegać na kształceniu ustawicznym w stałej łączności z podmiotami gospodarczymi. Cechą edukacji powinna być powszechność, ustawiczność, elastyczność kształcenia w stosunku do potrzeb rynku pracy. Bardzo ważnym elementem jest zaangażowanie polityki społecznej w udział tworzenia społeczeństwa światłego, którego członkowie są przygotowani do ciągłego kształcenia się związanego także z gotowością do ewentualnej zmiany zawodu.
AUTOR: Urszula Zielonkowska
© 2001 wojewodzki.pl